Marka hakkına tecavüz, bir markanın izinsiz kullanılması veya taklit edilmesi olarak tanımlanır. Bir marka, genellikle bir işletmenin ürünlerini veya hizmetlerini diğerlerinden ayırt etmek amacıyla kullanılan sembol, logo, isim veya diğer işaretlerden oluşur. Markalar, tüketicilerin belirli bir işletmenin ürün veya hizmetlerini tanımasını ve tercih etmesini sağlar. Dolayısıyla, marka sahipleri markalarını koruma altına almak için birtakım yasal haklara sahiptirler. Bu yazımızda marka hakkına tecavüz konusunu genel hatları ile inceleyeceğiz.
Mal veya hizmet üreten işletmeler, kendilerini özgün kılan markalarıyla tanınır. Bu markalar, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında hukuken koruma altına alınmıştır ve marka haklarına yönelik ihlaller durumunda birtakım çeşitli yaptırımlar öngörülmüştür. Ancak markalara yapılan saldırılar için her durumda mahkeme kanalı ile hak aramak süreç açısından uzun uğraşlar gerektirebilmektedir. Bazı durumlarda, marka ihlalinin engellenmesi çok daha pratik ve etkin bir yol olan noter aracılığıyla ihtarname gönderilmesi suretiyle de çözüme kavuşturulabilmektedir. Mahkeme yoluyla marka ihlallerinin çözümü aslında etkili bir yol olsa da dava yolunda mahkeme süreci biraz zaman alabilir ve maliyetli olabilir. Bu nedenle, marka hakkı sahipleri genellikle marka haklarının ihlal edildiği durumlarda dava dışı yollarla sorunu çözmeyi tercih ederler. Bu yolların başında, noter aracılığıyla gönderilen marka ihlalinin ortadan kaldırılması amaçlı ihtarname çekme işlemi gelmektedir. İhtarname, markanın hukuka aykırı şekilde kullanıldığını ve hak sahibinin tüm taleplerini içermelidir. İhlal eden kişi, ihlalin farkında olarak bu durumu gönüllü olarak düzeltebilir ve eğer marka hakkı sahibi zarar görmüşse bu zararı karşılayabilir.
Marka hakları, tescil edildikten sonra marka sahibine özel olarak kullanma hakkı tanır. Ancak zaman zaman, marka hakkı sahibi dışındaki kişiler tarafından marka izinsiz olarak kullanılabilir veya markanın taklit edilmesi suretiyle çok benzer markalarla hizmet veya mal sunulabilir, bu da marka haklarının ihlaline yol açabilir. Bu tür durumlarda, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu marka ihlallerini düzeltmeye yönelik çeşitli hukuki yollar öngörmektedir. Bunlar arasında marka ihlali tespiti davası, muhtemel fiili tecavüzün önlenmesi davası, fiili tecavüzün giderilmesi davası ve ihlalin neden olduğu zararların tazmini davası bulunmaktadır. Bunun dışında cezai birtakım yaptırımların da olduğu unutulmamalıdır.
Marka hakkı ihlali veya marka hakkına tecavüz çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Sınai Mülkiyet Kanunu’nun “marka hakkına tecavüz sayılan fiiller” başlıklı 29. maddesi, bu tür ihlal edici eylemleri tanımlamaktadır. Marka hakkına tecavüz niteliği taşıyan bu fiiller gerçekleştiğinde, marka hakkı sahibi ihlali yapan kişiye ihtarname çekerek sorunun çözülmesini talep edebilir. İhtarname, dava açmadan önce ihlali sonlandırmak için etkili bir yöntemdir ve ihlal eden kişinin kendi iradesiyle hukuka uygun olmayan eylemlerini sonlandırmasını sağlar.
MARKA HAKKININ İHLALİ NEDENLERİ
Marka hakkı ihlali, marka sahibinin izni olmadan markanın kullanılması veya taklit edilmesi gibi eylemleri kapsar. Türkiye’de marka hakkı ihlallerini düzenleyen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun
29. maddesi, marka hakkına tecavüz sayılan fiilleri belirlemiştir. Bu kapsamda kanunun 29. maddesi kapsamında marka hakkı ihlali sayılan durumlar şunlardır:
Markanın sahibinin izni ve muvafakati olmadan kullanılması,
Markanın kendisine benzer bir şekilde taklit edilmesi,
Markaya ait ürünlerle karıştırılma olasılığı olan mal ve hizmet üretimi,
Markanın itibarına zarar verebilecek veya haksız bir fayda sağlayabilecek işaretlerin kullanılması.
Taklit edilen markanın adı ile ürün satışı yapılırsa,
Marka sahibinin lisans vermiş olduğu hakların kullanım sınırları dışında kullanılması veya ihlal edilmesi,
Markanın gerek kendisinin gerek ise logosunun ticari faaliyetler kapsamında kullanılması reklam yapılması
Bu gibi durumlarda marka hakkı sahibi, ihlali yapan kişi ya da kuruma ihtarname göndererek ihlalin bir
an önce sonlandırılmasını talep ederek aykırılığın hızlıca giderilmesini sağlayabilir. Marka hakkı sahibi ihtarname ile herhangi bir sonuç alamaması durumunda dava açma hakkı bulunmaktadır.
Marka Hakkına Tecavüz Davalarında Görevli Ve Yetkili Mahkeme
Marka hakkına tecavüz davalarında görevli mahkeme 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu madde 156 uyarınca Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleridir. Bulunan ilde fikri ve sınai hukuk mahkemelerinin bulunmaması halinde görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleri olacaktır. Yetkili mahkeme ise marka hakkı sahibinin yerleşim yeri mahkemesi veya marka ihlaline sebep olan eylemin gerçekleştiği yer mahkemeleridir. Marka hakkına tecavüz davası uzmanlık gerektiren ve kapsamlı bir konu olduğu için dava takip aşamasının Ankara avukat ile takip edilmesi önem arz etmektedir.
MARKA HAKKINA TECAVÜZ İHTARNAME ÖRNEĞİ
Marka hakkı sahibinin izni olmadan markanın kullanılması veya taklit edilmesi gibi ihlal oluşan durumlarda marka hakkı sahibinin ihlali yapan kişi/kuruma göndereceği marka hakkına tecavüz ihtarname örneği aşağıda paylaşılmış olup, her bir somut olaya göre uyarlanması gerekmektedir. Marka hakkına tecavüz ihtarname örneğinden yararlanmadan önce Ankara avukat danışmanlığı alınması tavsiye edilmektedir.
İHTARNAMEDİR.
KEŞİDE EDEN :. Ad Soyad TC:11111111
ADRES :. Çankaya/ ANKARA
KARŞI TARAF : Ad Soyad TC: 222222
ADRES : Çankaya/ANKARA
KONU : Haksız Rekabet ve Marka hakkına tecavüz fiillerinin durdurulması ihtarıdır.
İZAHI :
Tarafıma ait olan “EMKA” markasının kullanım hakkı için Türk Patent Enstitüsüne(TPE) başvurulmuş ve bu başvuru TPE nezdinde kabul edilmiştir, “EMKA” markası 01/01/2014 tarihinde 2014 01111- HİZMET numarası ile tescil edilmiş, 10 yıl sonra süresinde yenilenmiş ve marka tarafımca aralıksız olarak kullanılmaktadır.
6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 7. Maddesi uyarınca marka tescilinden doğan haklar münhasıran marka sahibine aittir bu madde kapsamında marka sahibi tescilli marka ile aynı olan, karıştırılma ihtimali olan veya tescilli markanın ayrıt edilebilirliğini zedeleyecek nitelikte olan işaretin kullanılmasının önlenmesini talep edebilir.
6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamına göre tarafınızca marka hakkımıza dair hususları ihlal ettiğiniz tarafımızca tespit edilmiştir. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 7. Maddesine göre;
“ Marka tescilinden doğan haklar münhasıran marka sahibine aittir. Marka sahibinin, izinsiz olarak yapılması hâlinde, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep etme hakkı vardır:
a) Tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanılması.
b) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması.
c) Aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde olmasına bakılmaksızın, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle markanın itibarından haksız bir yarar elde edecek veya itibarına zarar verecek veya ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanılması.”
6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu m. 30; ” (1)Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (2) Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(3) Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.” hükmü amirdir.
Tarafımızca yapılan tespitler sonucunda “ÇANKAYA EMKA” ve “EMKA BAHÇELİEVLER” markalarını/ibarelerini Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilen görsellerini haksız olarak kullandığınız iktibas veya iltibas suretiyle görsellerini kullandığınız tespit edilmiştir. Tarafıma ait olan markanın kullanım hakkı münhasıran şahsıma aittir. Bu kapsamda aynı sektörde ve yakın bir adreste olduğunuz işletmenizde tüketici için karışıklığa sebebiyet verecek çok benzer marka ve isim kullanarak marka hakkıma tecavüz meydana getiren fiillerinizin durdurulması gerekmektedir.
Bu kapsamda “ÇANKAYA EMKA” ve “EMKA BAHÇELİEVLER”görselleri kullanılarak yapılan reklam faaliyetlerinin durdurulması, bu marka adı altında üretilmiş olan ürünlerin imhası ve markanın haksız olarak kullanıldığı her yerden özellikle tabela, broşür, kartvizit, kasa fişi, makbuz, slip, internet siteleriniz kataloglarınızdan ve sosyal medya hesaplarınızdan derhal kaldırılması gerekmektedir. Hukuka aykırı fiillerinize devam etmeniz halinde hukuki müeyyidelerle karşı karşıya kalmanız kaçınılmazıdır.
NETİCE VE TALEP : Yukarıda sayılan nedenlerle işbu ihtarnameyi tebellüğ ettiğiniz tarihten itibaren 7 gün içinde marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden eylemlerinizi durdurmanızı, ÇANKAYA EMKA” ve “EMKA BAHÇELİEVLER” görselleri kullanılarak yapılan reklam faaliyetlerinin durdurulması, bu marka adı altında üretilmiş olan ürünlerin imhası ve markanın haksız olarak kullanıldığı her yerden özellikle tabela, broşür, kartvizit, kasa fişi, makbuz, slip, internet siteleriniz kataloglarınızdan ve sosyal medya hesaplarınızdan derhal kaldırılması yaptığınız işlemlerle ilgili tarafımızı bilgilendirmenizi, aksi halde aleyhinize marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetten kaynaklı ceza davaları ve hukuk davaları açılma yoluna gidileceği ve bu nedenlerle ortaya çıkabilecek faiz ve yargılama giderleri ile ücret-i vekâletin tarafınıza yükletileceğini, hukuki tüm haklarımız saklı kalmak üzere asil olarak ihtaren bildiririz.09.07.2024
İhtar Eden
Ad Soyad
Sayın Noter; Üç nüshadan ibaret iş bu ihbarnamenin bir nüshasının muhataba tebliğini, bir nüshasının dairenizde saklanmasını, tebliğ şerhine havi bir nüshasının tarafımıza iadesini talep ederim. Saygılarımla 09.07.2024
İhtar Eden
Ad Soyad
SIK SORULAN SORULAR
1-Marka hakkı kaç yıl sonra biter?
Başvuru tarihinden itibaren 10 yıl geçmesi ile marka hakkı bitmekte olup yenilenmesi gerekir. Yenileme işlemi de aynı şekilde 10 yıl süre ile yapılmaktadır.
2-Marka davaları ne kadar sürer?
Mahkemenin iş yüküne de bağlı olarak yaklaşık 2 sene sürdüğünü söylemekte fayda vardır.
3-Marka hakkı nasıl sona erer?
Koruma süresinin sona ermesi, süresi içinde markanın yenilenmemesi ve marka sahibinin hakkından vazgeçmesi