657 Disiplin Cezaları
657 Disiplin Cezaları ile, devleti temsil etme yetkisine sahip olan memurların, elde ettikleri bu ayrıcalıklar karşısında elbette ki uymaları gereken bir takım asgari standartlar belirlenmiştir. Ülkemizde memurların tabi olduğu kuralları en detaylı şekilde açıklayan kanun 657 sayılı Devlet Memurları Kanunudur. Bu Kanunda memurluğa seçilmekten, memurun görev ve sorumluluklarına kadar birçok konuda düzenleme yapılmıştır. Düzenleme yapılan bir diğer konu ise memurun bazı fiil ve tutumların memurlukla bağdaşmayacağı düşüncesinden hareketle, bu fiil ve tutumları sergileyen kişilere verilecek disiplin cezaları oluşturur.
Bir disiplin cezasının verilebilmesi için öncelikle bir disiplin suçunun varlığı gerekir. Kanunda 657 Disiplin Cezaları her ne kadar disiplin suçunun açık bir tanımına yer verilmemişse de disiplin cezalarının ayrı ayrı düzenlendiği bölümde hangi fiillerin bu kapsamda olacağını açıkça sayılmıştır. Genel olarak disiplin suçu memurun kamu görevini gereği gibi ifa etmesine engel olan davranışlar olarak ifade edilebilir.
Disiplin Cezası Verilmesini Gerektiren Tutum ve Davranışlar
657 sayılı Devlet Memurları Kanununda her disiplin cezası için ayrı ayrı hangi davranışa hangi cezanın verileceği sayılmıştır. Aşağıda genel olarak hangi davranışların memurlukla bağdaşmadığı kısaca aktarılmaktadır. Bu davranışlar ve benzeri davranışları sergilemeyen memur hakkında idare keyfi olarak disiplin cezası veremez. İdarenin keyfi davranışlarından dolayı haksızlığa uğrayan memurlar idarenin hukuka uygun davranmasını temin etmek için bir idare hukuku avukatı ‘na danışmalı ve haklarının neler olduğunu öğrenmelidir.
- Anayasa ve kanunlarla tanımlanmış yükümlülüklere ve devlete sadakat yükümlüğüne aykırı davranmak,
- Emir, talimat ve görevlerin tam ve zamanında yapmamak veya hiç yapmamak,
- Görev mahalline geç gelmek, erken ayrılmak veya hiç gelmemek,
- Görevle ilgili devlete ait, taşınır, taşınmaz ve sarf malzemeleri kullanmada özensizlik Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,
- Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,
- Hane içi gelirin hesaplanmasına esas kişilerin kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek, belirlenen sürede mal bildiriminde bulunmamak, gelir getirici ikinci bir uğraş edinmek,
- Amirlere ve iş arkadaşlarına karşı saygısız veya kötü davranmak,
- Edep ve genel ahlaka aykırı davranış sergilemek,
- Uyuşturucu ve alkol etkisinde göreve gelmek ve görev başında bu maddeleri kullanmak,
- Yetkisi bir biçimde her türlü görsel ve yazılı basına açıklama yapmak, demeç vermek veya bilgi aktarmak
- Bir siyasi partiye üye olmak, siyasi parti yararına veya zararına faaliyetlerde bulunmak
- Şahsi borçlarını kasten ödemeyerek kendisi hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak
- Yurt içi ve yurt dışında memurlukla bağdaşmayacak ve devletin itibarını zedeleyecek davranışlarda bulunmak, memurlukla bağdaşmayan nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,
- Görevi nedeniyle her ne şekilde olursa olsun kendisi için çıkar sağlamak,
- Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,
- 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı davranmak,
- Terör örgütleriyle ilişkili veya iltisaklı olmak, terör örgütlerine yardım etmek, bu örgütleri kamu imkân ve kaynakları ile desteklemeye yönelik davranışlar sergilemek, bu örgütlerin propagandasını yapmak.
Disiplin Cezalarının Türleri
657 Disiplin Cezaları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alan disiplin cezaları şunlardır:
- Uyarma Cezası
- Kınama Cezası
- Aylıktan kesme Cezası
- Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası
- Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası
Disiplin Cezalarının Hukuka Uygunluk Şartları ve Uyulması Gereken Usul Kuralları
Disiplin cezaları idarenin idari işlemi mahiyetinde tesis edilen işlemlerdir. O nedenle her idari işlem gibi hukuka uygun olmak zorundadırlar. İdari işlemlerin hukuka uygun olabilmesi için beş alanda gerekli şartları taşımaları zorunludur. Açılacak İptal Davası ve tam yargı davasında şu beş husus yönünden hukuka aykırılıklar incelenecektir;
- Sebep
- Amaç
- Konu
- Yetki
- Usul
Yani memura disiplin cezası; ancak disiplin cezası vermeyi gerektiren bir fiil ve tutum nedeniyle, kanunda yazılı süreler içinde, kanunda yazılı disiplin cezası türünün yine kanunun yetkilendirdiği makam tarafında gerekli usul işlemleri tamamlanarak verilebilir. Kanun;
- Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları için disiplin amirlerini,
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası için, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirleri,
- Devlet memurluğundan çıkarma cezası için amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulunu yetkili kılmıştır.
Verilen disiplin cezasının hukuka uygun olması için memura ceza verilmeden önce 7 günden az olmamak üzere savunma için süre verilmelidir. Savunmalarınızı sağlam bir şekilde hazırlamak ve tüm bu sürecin sonunda hakkınızda olumsuz bir karar çıkmasının önüne geçmek için bir idare hukuku avukatı na danışmalısınız.
Disiplin Cezalarına Karşı Başvurulabilecek Hukuki Yollar
İtiraz Hakkı
Verilen disiplin cezasına göre idari teşkilat içinde bir üst merciye itiraz hakkı bulunmaktadır.
- Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna,
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.
İtiraz, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde yapılmalıdır. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.
İtiraz üzerine itirazın kendisine ulaştığı merci otuz gün içinde karar vermek zorundadır.
İtiraz yolundan etkili bir sonuç almak ve bu süreçte bir hak kaybına uğramamak için bir idare hukuku avukatı na danışmalısınız.
İdari Yargılama Yolu
Her idari işlem gibi disiplin cezalarının da idari yargının hukuka uygunluk denetimine tabidir, açılacak İptal Davası ile hukuka aykırı işlem ortadan kaldırılabilir. Bu nedenle kendileri hakkında verilen disiplin cezası ile haksızlığa uğradığını düşünen kişiler idari mahkemeler eliyle bu işlemin kaldırılmasını kanunda kendilerine tanınan süre içinde (tebliğden itibaren 60 gün) isteyebilirler. İdari yargıda açabilecekleri davalar şunlardır:
- İptal Davası
- Tam Yargı Davası
Detaylı bilgi için bkz. https://ankaraavukatlik.com/idari-dava-turleri/
Dava süreçlerini takip etmek ve bu süreçte bir hak kaybı yaşamamak adına için bir idare hukuku avukatı na danışmalısınız.
Disiplin Cezalarında Sicilden Silme
İdarece verilen disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası haricindeki diğer cezalar belirli sürelerin geçmesinin ardından özlük dosyasından silinebilmektedir. Hakkınızda verilen disiplin cezalarının sicilinizden silinmesi işlemlerini eksiksiz tamamlamak için bir idare hukuku avukatı na danışmalısınız.