Hatalı burun estetiği Türk Borçlar Kanununa göre “eser sözleşmesi” niteliğinde olup bu eserin ayıplı olması durumu “ayıplı hizmet& ifa” olarak adlandırır. Eğer ki hatalı burun estetiği özel hastane ya da muayenede olmuşsa Tüketici Hukuku mevzuatı da esastan uygulanır.
Estetik operasyonlar, günümüz tıp dünyasının en popüler alanlarından biri haline gelmiştir. Bu operasyonlar arasında en sık tercih edilenlerden biri de rinoplasti olarak bilinen burun estetiğidir. Ancak her tıbbi müdahalede olduğu gibi, burun estetiği ameliyatları da riskler taşır ve hatalı uygulamalar sonucunda hem fiziksel hem de psikolojik mağduriyetler yaşanabilir. Bu gibi durumlarda hastaların yasal haklarını bilmesi ve doğru adımları atması büyük önem taşır.
Bu makalede, hatalı burun estetiği nedeniyle açılabilecek tazminat davalarını, hekimin hukuki ve cezai sorumluluğunu, hukuki ilişkinin niteliğini, zamanaşımı sürelerini ve diğer önemli hukuki konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.
Hatalı Burun Estetiği Nedeniyle Tazminat Davası
Hatalı burun estetiği (rinoplasti) ameliyatı sonucunda ortaya çıkan mağduriyetler, hastaya tazminat davası açma hakkı tanır. Hekimin yaptığı müdahale, Türk hukuku açısından “eser sözleşmesi” olarak değerlendirilir. Eser sözleşmesinde hekim, hastanın talep ettiği ve üzerinde anlaşılan estetik sonucu elde etmeyi taahhüt eder. Eğer hekim bu taahhüdü yerine getiremezse veya tıp kurallarına aykırı bir uygulama sonucu hasta zarar görürse, hekimin hukuki sorumluluğu doğar.
Bu sorumluluk, genellikle tıbbi malpraktis (uygulama hatası) olarak adlandırılır. Hekimin; bilgisizlik, tecrübesizlik veya ilgisizlik nedeniyle hastaya zarar vermesi durumu, hukuka aykırı bir fiil olarak kabul edilir. Tazminat davası ile hasta, yaşadığı maddi ve manevi zararların karşılanmasını talep edebilir.
- Maddi Tazminat: Hatalı ameliyat nedeniyle ortaya çıkan tedavi masrafları, revizyon (düzeltme) ameliyatı giderleri, ek ilaç ve bakım masrafları, geçici ve kalıcı iş göremezlik nedeniyle oluşan kazanç kayıpları gibi somut ve belgelenebilir zararları kapsar.
- Manevi Tazminat: Ameliyatın başarısız olması nedeniyle hastanın yaşadığı üzüntü, elem, keder, özgüven kaybı, psikolojik travma ve yaşam sevincinin azalması gibi soyut zararların karşılığıdır. Mahkeme, manevi tazminat miktarını belirlerken tarafların sosyal ve ekonomik durumunu, hatanın ağırlığını ve hastanın yaşadığı mağduriyetin boyutunu dikkate alır.
Hatalı Burun Estetiği Sonucunda Hekimin Hukuki Sorumluluğu
Hekimin hukuki sorumluluğu, özel hastanede, özel muayenehanede veya devlet hastanesinde yapılan ameliyatlara göre farklılık gösterebilir.
- Özel Hastane / Muayenehane: Hatalı ameliyat özel bir hastane veya muayenehanede yapılmışsa, hukuki ilişki Borçlar Kanunu çerçevesinde değerlendirilir. Hasta, hem ameliyatı yapan hekimi hem de hastane/muayenehane işletmecisini birlikte dava edebilir. Bu durumda hastane ve hekim, hastaya karşı müştereken ve müteselsilen (ortak) sorumlu tutulur.
- Devlet Hastanesi: Ameliyat bir kamu hastanesinde yapılmışsa, hukuki ilişki İdare Hukuku hükümleri kapsamında ele alınır. Bu durumda hasta, doğrudan hekime değil, hekimin bağlı olduğu Hastane Başhekimliğine ve&veya (Sağlık Bakanlığı’na) karşı “tam yargı davası” açmak zorundadır. Dava açmadan önce, idareye yazılı başvuru yapılması ve idarenin cevabının beklenmesi zorunlu bir adımdır.
Hekimin Müdahale Sonucunu Taahhüt Etmesi
Estetik ameliyatlar, diğer tedavi amaçlı tıbbi müdahalelerden farklı olarak, hekimin belirli bir “sonucu taahhüt ettiği” operasyonlardır. Normalde bir hekim, hastanın iyileşmesini garanti etmez, sadece tıp biliminin gerektirdiği özeni göstermeyi taahhüt eder. Ancak burun estetiği gibi operasyonlarda hasta, sadece iyileşmek değil, belli bir görünüme kavuşmak amacıyla ameliyat olur. Bu nedenle Yargıtay, estetik operasyonları “eser sözleşmesi” olarak kabul ederek hekimin sonuçtan sorumlu olduğunu içtihat etmiştir.
Ek olarak hekim, hastaya ameliyatın olası riskleri ve komplikasyonları hakkında yeterli ve aydınlatıcı bilgi vermek zorundadır. Bu aydınlatma, sadece genel riskleri değil, hastanın özel durumuna göre ortaya çıkabilecek tüm riskleri kapsamalıdır. Hekim, aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirdiğini ve hastanın “aydınlatılmış onamını” aldığını kanıtlamakla yükümlüdür.
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2019/2716 E. – 2019/3692 K. Sayılı ilamında da :”… Burun ameliyatı estetik amaçlı tıbbi müdahale gerektiren bir eser sözleşmesi (TBK 355) niteliğinde olup davacı burun ameliyatı sonucunda oluşan şekil bozukluğu sebebiyle ikinci operasyon bedelini ve manevi tazminat talep edebilir.” Diyerek ameliyatın teknik olarak sağlıklı geçse dahi hastanın istediği estetik sonucu doğurmaması durumunda tazminat verilmesi gerektiği salık verilmiştir. Estetik ameliyatınızı beğenmediyseniz Ankara avukat ya da Ankara malpraktis avukatınızdan danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.
Hatalı Burun Estetiğinde Cezai Sorumluluk Boyutu
Hatalı burun estetiği ameliyatı, sadece hukuki değil, aynı zamanda cezai sorumluluk da doğurabilir. Eğer hekimin uygulaması, TCK’da düzenlenen “taksirle yaralama” veya daha ağır durumlarda “kasten yaralama” gibi suç unsurları taşıyorsa, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulabilir.
- Taksirle Yaralama: Hekimin mesleki dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması sonucu hastanın yaralanmasına sebep olmasıdır. Bu durumda mağdur hasta şikâyetçi olursa, savcılık soruşturma başlatır.
- Kasten Yaralama: Hekimin, hastaya bilerek ve isteyerek zarar verme kastı taşıdığı nadir durumlarda gündeme gelir.
Ceza davası ile tazminat davası birbirinden bağımsızdır. Ceza davası kamu adına şikâyet ya da ihbar üzerine açılırken, tazminat davası hastanın haklarını korumak için kendisi tarafından açılır.
Hatalı Burun Estetiği Sonucunda Açılabilecek Davalar Nelerdir?
Hatalı bir burun estetiği sonrası hasta, durumuna göre birden fazla hukuki yola başvurabilir:
- Maddi ve Manevi Tazminat Davası: En sık başvurulan yöntemdir. Hasta, yaşadığı fiziksel ve psikolojik zararlar için tazminat talep eder.
- Eser Bedelinin İadesi Davası: Eğer yapılan burun estetiği, eser sözleşmesinde taahhüt edilen sonuca ulaşamamış ve hasta için kullanılamaz hale gelmişse, hasta sözleşmeden dönerek ameliyat için ödediği ücretin iadesini isteyebilir.
- Ayıbın Giderilmesi (Revizyon) Davası: Hasta, hekimden, ortaya çıkan kusurun ek bir ücret talep edilmeksizin düzeltilmesini (revizyon ameliyatı yapılmasını) talep edebilir.
- Bedelden İndirim Davası: Eğer burundaki kusur, burunun kullanılmasını engellemeyecek seviyedeyse, hasta ödenen bedelden kusur oranında indirim yapılmasını isteyebilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Hatalı burun estetiği davalarında görevli ve yetkili mahkemeler, hukuki ilişkinin niteliğine göre değişir.
- Özel Hastane / Muayenehane: Bu tip davalar, Tüketici Mahkemelerinde görülür. Zira estetik ameliyat hizmeti, bir tüketici işlemi olarak kabul edilir. Tüketici mahkemeleri, bu tip uyuşmazlıklarda ücretsiz arabuluculuk sürecini zorunlu tutar. Dava açmadan önce bu sürece başvurulması gerekir. Yetkili mahkeme ise genellikle davacının (hastanın) yerleşim yeri, davalının (hekimin/hastanenin) yerleşim yeri veya ameliyatın yapıldığı yer mahkemesidir.
- Devlet Hastanesi: Kamu hastanelerinde yapılan hatalı ameliyatlar için İdare Mahkemeleri görevlidir. Bu davalar, idare aleyhine açılan “tam yargı davası” niteliğindedir.
Hatalı Burun Estetiği Ameliyatında Zamanaşımı Var mıdır?
Evet, hatalı burun estetiği davalarında da zamanaşımı süreleri mevcuttur.
- Borçlar Kanunu’na Göre: Ameliyatın eser sözleşmesi niteliği nedeniyle, zamanaşımı süresi ameliyat tarihinden itibaren 5 yıldır.
- Öğrenme Tarihine Göre: Ameliyattaki hatanın veya zararın, ameliyattan hemen sonra anlaşılamadığı durumlar sıklıkla görülür. Özellikle şişliklerin inmesi, burunun son şeklini alması gibi nedenlerle mağduriyetin tespiti aylar, hatta bir yıl sürebilir. Bu gibi durumlarda, hasta zararı ve sorumluyu öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açma hakkına sahiptir. Ancak her halükarda, ameliyatın üzerinden 5 yıl geçmesiyle bu hak düşer.
- Cezai Sorumlulukta: Eğer hekim hakkında taksirle yaralamadan suç duyurusunda bulunulacaksa, şikayet süresi fiilin işlendiği tarihten itibaren 6 aydır.
Burun estetiği operasyonunun tam olarak oturması ve nihai şeklini alması 6 ay ile 1 yıl arasında değişebilir. Bu süreçte ortaya çıkan ve revizyon gerektiren bir durumun tespiti için bu sürenin beklenmesi doğru olacaktır.
Hatalı bir estetik operasyon sonrasında hukuki bir süreç başlatmayı düşünüyorsanız, alanında uzman Ankara avukat ya da Ankara malpraktis avukatı desteği almanız, tüm süreci doğru yönetmeniz ve hak kaybına uğramamanız açısından hayati önem taşır.
Hatalı Burun Estetiği – Yargıtay Örnek Karar
Ankara avukat hizmeti için bizimle iletişime geçebilirsiniz.