Suça sürüklenen çocuk yasası, son 1 yıldır ülkemizde sıklıkla tartışılmakta ve gelinen süreç içerisinde ise 11. Yargı Paketi ile uygulamaya girmesi düşünülmektedir. Bu yazımızda yeni yasa ile ne gibi değişiklikler olacağını ele alacağız.
Suça Sürüklenen Çocuklara Yönelik Yasal Düzenleme: Yaş İndirimi Sona mı Eriyor?
Son yıllarda Türkiye’de çocukların karıştığı adli olaylarda ciddi bir artış yaşanmakta, özellikle şiddet, hırsızlık, uyuşturucu ve silahlı saldırı gibi suçlara karışan çocukların sayısı dikkat çekici boyutlara ulaşmıştır. Bu çerçevede, Adalet Bakanlığı, suça sürüklenen çocuklara yönelik Türk Ceza Kanunu’nda kapsamlı bir değişiklik yapılması için çalışma başlatmıştır. Suça sürüklenen çocuk yasası taslağı, özellikle ağır suçlarda yaş indirimi uygulamasının kaldırılmasını ve çocukları suça iten kişilere yönelik cezai yaptırımların artırılmasını öngörmektedir.
1.Mevcut Durum: Türk Ceza Kanunu’nun 31. Maddesi
Türk Ceza Kanunu’nun 31. maddesi, 12 yaşından küçük çocukların cezai sorumluluğu bulunmadığını, 12-15 yaş arasında olanların ise fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği varsa sınırlı sorumlulukla yargılanabileceğini düzenlemektedir. 15-18 yaş aralığındaki çocuklar ise tam sorumlulukla yargılanmakta ancak yaş küçüklüğünden dolayı cezada otomatik indirim uygulanmaktadır. Bu durum, özellikle organize suç örgütlerinin çocukları “yaş indirimi avantajı” ile suça yönlendirmesine zemin hazırlamaktadır. Suça sürüklenen çocuk yasası ile bu durumun önüne geçilmeye ve cezalarla caydırıcılık oluşturulması hedeflenmektedir.
2.Yeni Düzenlemenin İçeriği
Hazırlanan tasarı, 11. Yargı Paketi kapsamında Suça sürüklenen çocuk yasası taslağı TBMM’ye sunulmuştur. Hukukçu milletvekillerince hazırlanan teklifte özellikle ağır suçlar bakımından yaş indirimi uygulamasına son verilmesini amaçlamaktadır.
a)Hakimlere Takdir Yetkisi Tanınıyor
Suça sürüklenen çocuk yasası ile gelen yeni düzenleme ile birlikte, 15-18 yaş grubundaki çocukların ceza alırken yaş indirimi otomatik olarak uygulanmayacak. Bunun yerine, hakimlere geniş takdir yetkisi tanınacak. Suçun işleniş şekli, failin amacı, suç geçmişi ve suçun mağdur üzerindeki etkisi gibi kriterler dikkate alınarak yaş indirimi uygulanıp uygulanmayacağına karar verilecek.
b)Ağır Suçlarda İndirim Kaldırılıyor
Özellikle kasten öldürme ve benzeri ağır suçlarda, çocuk failler için yaş indirimi uygulanmayacak. Suça sürüklenen çocuk yasası ile gelen yeni düzenlemede, bu gibi suçlarda cezaların caydırıcılığını artırmayı hedefliyor. Bu kapsamda; failin kasıt derecesi, eylemin vahameti ve önceki suç kayıtları indirim sebebi sayılmayacağı öngörülmektedir.
c)Ceza Sürelerinde Artış
Mevcut uygulamada 15-18 yaş aralığındaki çocuklara ağırlaştırılmış müebbet hapis yerine en fazla 24 yıl hapis cezası verilirken, yeni düzenleme bu üst sınırı 27 yıla çıkarıyor. Aynı şekilde, müebbet hapis cezası yerine verilen 12 yıl hapis cezası da 18 yıla yükseltiliyor. Böylece ağır suçlarda verilebilecek cezaların sınırları yukarı çekilmesi hedeflenmektedir.
3.Ailelere ve Kamu Görevlilerine Cezai Sorumluluk
Sadece çocuk failler değil, onları suça sürükleyen ebeveynler ve sorumluluklarını yerine getirmeyen kamu görevlileri de düzenleme kapsamında değerlendiriliyor. Suça sürüklenen çocuk yasası çocuğun suça itilmesine zemin hazırlayan aile bireylerine yönelik cezai yaptırımlar öngörüyor. Ayrıca, çocukların korunması noktasında görevini ihmal eden kamu görevlileri hakkında da idari ve cezai sorumluluk gündeme gelecek.
4.Cezai Sorumluluk Yaşı Değişmeyecek
Yeni düzenleme cezai sorumluluk yaşında herhangi bir değişiklik öngörmemekte, ancak cezaların niteliği ve infaz biçimi konusunda önemli farklılıklar getirmektedir. Bu kapsamda amaç, hem toplum güvenliğini artırmak hem de çocukların suç örgütlerinin aracı haline gelmesini önlemektir.
5.Değerlendirme ve Sonuç
Türkiye’de çocuk suçluluğunun artış göstermesi, mevcut hukuki yapının gözden geçirilmesini zorunlu kılmıştır. Özellikle çocukların ağır suçlara karışması durumunda yaş indirimi gibi otomatik uygulamaların caydırıcılığı ortadan kaldırdığı yönünde ciddi eleştiriler mevcuttur. Hazırlanan Suça sürüklenen çocuk yasası taslağı, bu sorunlara çözüm üretmeyi ve çocukların suç örgütleri tarafından kullanılmasının önüne geçmeyi hedeflemektedir. Ancak, bu düzenlemenin yalnızca cezalandırıcı değil, aynı zamanda rehabilite edici ve önleyici boyutlarıyla da desteklenmesi gerektiği açıktır. Suça sürüklenen çocukların topluma kazandırılması, yalnızca ceza ile değil; eğitim, sosyal destek ve psikolojik rehabilitasyon gibi alanlarda bütüncül politikalarla mümkün olabilecektir.
Suça Sürüklenen Çocuk ile ilgili detaylı makalemizi okumak için yazımızı inceleyebilirsiniz.